Όπως μαθαίνουμε από την αρχαία ελληνική Γραμματεία, αλλά και από την αρχαιολογική σκαπάνη, οι Έλληνες στεφάνωναν τους νικητές των πεδίων των μαχών και τους νεκρούς ήρωες με φύλλα και κλαδιά δάφνης. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στοιχείο των Εθνικών Εορτών της πατρίδος μας, είναι τα δάφνινα στεφάνια. Λίγα μόνο φύλλα, από το ιερό κατά την ελληνική μυθολογία φυτό, που στην Ορθοδοξία συμβολίζει τη νίκη κατά του θανάτου.
Οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν τους Ήρωες. Σε ορισμένες επιτάφιες στήλες, βλέπουμε μαζί με τα επιγράμματα και ανάγλυφα σχέδια στεφάνων ελιάς ή δάφνης. Η ελιά και η δάφνη, καθιερώθηκαν από νωρίς στη συνείδηση των αρχαίων προγόνων μας, ως ύψιστα βραβεία τιμητικής διάκρισης.
Αλλά και οι Μάρτυρες και οι Όσιοι δοξολογούνται καθημερινά στις ιερές Ακολουθίες, ως «λαβόντες παρά του αθλοθέτου Χριστού, τον αμαράντινον της δόξης στέφανον».
Τέτοιο στεφάνι αθανασίας, έλαβαν και οι εκατοντάδες Νεομάρτυρες της Κλεισούρας που οι δυνάστες ΝΑΖΙ τους έσφαξαν, τους κατακρεούργησαν, τους έκαψαν. Αυτά τα δώρα, οφείλουμε να προσφέρουμε και κατά την ημέρα μνήμης του ολοκαυτώματος αποτίνοντας φόρο τιμής στην ιερή μνήμη τους. Δίχως εκπτώσεις, δίχως μικροψυχίες, δίχως περικοπές, δίχως υποκατάστατα. Με ψυχή και ελευθερία. Ανυπόκριτα και αληθινά. Με ρίγη συγκινήσεως και άδολη υπερηφάνεια. Ως Έλληνες, ως απόγονοι Ηρώων και μαρτύρων. Με αισθήματα ευθύνης απέναντι στην Ιστορία του Γένους μας, και την Παράδοση των Πατέρων μας.
Ξενίζει και υποκινεί περίεργες σκέψεις, η πρακτική που τελευταία εμφανίστηκε και προτείνεται “προοδευτικά” της «αντί στεφάνου» κατάθεσης λουλουδιών από τους βουλευτές και τον δήμαρχο Καστοριάς. Και ακολουθεί έντονος προβληματισμός για τα αίτια αυτής της πρωτοβουλίας θεσμικών παραγόντων και για τον απώτερο στόχο αυτής της κίνησης. Τηρώντας τις ιερές παρακαταθήκες που παραλάβαμε, οφείλουμε να χειριστούμε με υπευθυνότητα και αξιοπρέπεια την βαριά κληρονομιά που μας παρέδωσαν οι πρόγονοί μας, την ανεκτίμητη και πληρωμένη με αίμα ηρώων πολύτιμη Ελευθερία μας.