Η ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι συγκεκριμένη και περιγράφεται ξεκάθαρα από τις διατάξεις του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.
Από τις διατάξεις του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, ΦΕΚ 114 Α/8.6.2006), συνάγεται ότι αποτελεί υποχρέωση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης η λήψη προληπτικών μέτρων αναγκαίων για τη συντήρηση, διασφάλιση και προστασία των κοινόχρηστων χώρων και του οδικού δικτύου. Στην έννοια της συντήρησης κοινοχρήστων χώρων και οδών περιλαμβάνεται και η συντήρηση, αποκλάδωση ή η κοπή επικίνδυνων δέντρων, που είναι φυτεμένα επί της ζώνης του οδικού δικτύου και εκατέρωθεν αυτού ώστε να αποτραπεί η πτώση τους και να διασφαλιστεί η ανεμπόδιστη και ασφαλής κυκλοφορία πεζών και οχημάτων.
Τουλάχιστον ανά δεκαπενθήμερο, αναφέρει ο Νόμος 3481/2006 παρ. 7 περ. 5, υποχρεούνται οι αρμόδιες υπηρεσίες να προβαίνουν σε έλεγχο των οδών της αρμοδιότητας τους και να καταγράφουν τα ευρήματα σε ειδικό βιβλίο που τηρείται με ευθύνη του Προϊσταμένου τους.
Στην παρ. 1 του άρθρου 10 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας ορίζεται ότι: «Όποιος έχει τις κατά τον παρόντα Κώδικα αρμοδιότητες ή την εξουσία επί του πράγματος, επί του οποίου διεξάγεται δημόσια κυκλοφορία, υποχρεούται να λαμβάνει κάθε μέτρο, ώστε από τη δημόσια κυκλοφορία να μη δημιουργείται κίνδυνος ή ζημία τρίτων προσώπων ή άλλων έννομων αγαθών». Έτσι, είναι δυνατό στο πλαίσιο της εν λόγω συντήρησης να τύχει εφαρμογής και το καθεστώς του γειτονικού δικαίου και ειδικότερα η διάταξη του άρθρου 1008 του Α.Κ., η οποία παρέχει δικαίωμα αυτοδικίας στον ιδιοκτήτη ακινήτου, με την έννοια της κοπής των κλαδιών των δέντρων του γειτονικού ακινήτου που εκτείνονται πάνω από το κτήμα του. Επομένως, ο κύριος του βλαπτόμενου ακινήτου, ακόμη και αν συγκαταλέγεται στους δημόσιους φορείς, όπως είναι ο Δήμος, δύναται να προβεί σε κοπή των κλαδιών των δέντρων και να γίνει ο ιδιοκτήτης των πραγμάτων που προκύπτουν από την κοπή αυτή.
Το κλάδεμα δέντρων που ακουμπούν ή γειτνιάζουν σε ηλεκτροφόρα καλώδια αποτελεί υποχρέωση και της ΔΕΔΗΕ η οποία ευθύνεται για τις ζημίες που θα προκληθούν από την μη ηλεκτροδότηση, αλλά όχι αν το κλαδί αποκοπεί και τραυματίσει πολίτη ή καταστρέψει το όχημα του, όπου στην περίπτωση αυτή την ευθύνη την έχει ο Δήμος.
Αν τα αρμόδια όργανα του Δήμου, κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, παραλείψουν να προβούν, όπως οφείλουν, στη λήψη των απαραίτητων προστατευτικών μέτρων συντήρησης των δένδρων που είναι φυτεμένα εντός των ορίων του Δήμου, παράλειψη η οποία είναι πιθανόν, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας, να προκαλέσει απόσπαση κλώνων και ατύχημα σε διερχόμενα ή σταθμευμένα οχήματα ή πρόσωπα, το νομικό πρόσωπο ευθύνεται σε αποζημίωση για την ζημία που προκλήθηκε, συνεπεία της παράλειψης αυτής, βάσει των άρθρων 105-106 του Εισ ΝΑΚ, και μάλιστα χωρίς να απαιτείται να αποδειχθεί υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του.
Η παράνομη συμπεριφορά του Δήμου διά των οργάνων του έγκειται στην παράβαση της υποχρέωσης επιμέλειας που πρέπει να επιδεικνύουν τα όργανα των ΟΤΑ κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους ή την άσκηση των αρμοδιότητων τους. Αρχή που πηγάζει από την ίδια την αρχή του κράτους δικαίου ειδικότερη έκφανση του οποίου αποτελεί η αρχή της νομιμότητας, η οποία διέπει την λειτουργία όλων οργάνων του Δημοσίου.
Ο θιγόμενος πολίτης του οποίου το όχημα υπέστη υλικές ζημιές από πτώση δέντρου ή κλαδιού, ακόμα και σε περίπτωση κακοκαιρίας, δικαιούνται να στραφεί κατά του Δήμου, του οποίου τα όργανα δεν προέβησαν στις ενδεδειγμένες ενέργειες κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και παρέλειψαν, παρά τον νόμο, τη λήψη όλων των ενδεικνυόμενων από τις περιστάσεις μέτρων για την καλή συντήρησή του, καθώς και την εν γένει επίβλεψη της καλής κατάστασης αυτού, αιτούμενος αποζημίωση προς αποκατάσταση των υλικών του ζημιών (θετική και αποθετική ζημία), καθώς και χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη κατ’ άρθρο 932 Α.Κ.
