9 Αυγούστου 1956…
Απαγχονίζονται στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας από τις αγγλικές αρχές κατοχής οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ Ιάκωβος Πατάτσος (22 χρονών), Ανδρέας Ζάκος (25 χρονών) και Χαρίλαος Μιχαήλ (21 χρονών).
Ιάκωβος Πατάτσος
Γεννήθηκε την 1/7/1934 στη Λευκωσία. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο «Ελένειο» και ήταν απόφοιτος της Σχολής Σαμουήλ. Με την έναρξη του αγώνα κατατάχθηκε σε ομάδες ρίψης βομβών και αργότερα στο εκτελεστικό Λευκωσίας. Κατά τη διάρκεια της ολιγόμηνης κράτησής του στα κελιά των μελλοθανάτων τόνωνε με τη θρησκευτική του πίστη τους άλλους κατάδικους, δημιουργώντας ατμόσφαιρα κατάνυξης και πνευματικής ανάτασης. Η τελευταία του επιστολή προς τη μητέρα του έγραφε: «Αγαπημένη μου μητέρα, Χαίρε. Ευρίσκομαι μεταξύ αγγέλων. Το πνεύμα μου φτερουγίζει γύρω από το θρόνο του Κυρίου. Θέλω να χαίρεις όπως κι εγώ…».
Ανδρέας Ζάκος
Γεννήθηκε στις 12/11/1931 στο χωριό Λινού της επαρχίας Λευκωσίας. Σε νεαρή ηλικία μετοίκισε με την οικογένειά του στη Λεύκα. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο Λεύκας και στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας και αποφοίτησε από την Ελληνική Σχολή Σολέας. Εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ με το ξεκίνημα του αγώνα και όργωσε την περιοχή Λεύκας-Πύργου, ετοίμασε κρησφύγετα και στρατολόγησε άνδρες ως μέλη της ΕΟΚΑ. Ως τελευταία χάρη, πριν από τον απαγχονισμό του, ζήτησε και άκουσε μουσική Μπαχ και Μπετόβεν. Γράφει σχετικά στον αδελφό του Γιώργο: «Η ώρα του θανάτου πλησιάζει, μα στην ψυχή μας φωλιάζει ηρεμία. Τη στιγμή αυτή ακούμε την Ηρωική Συμφωνία του Μπετόβεν. Στη θέση που βρισκόμαστε τώρα ούτε με το μικροσκόπιο δεν μπορούμε να ανακαλύψουμε πού υπάρχει τραγωδία στο θάνατο…».
Χαρίλαος Μιχαήλ
Γεννήθηκε στις 9/2/1935 στο χωριό Γαληνή της επαρχίας Λευκωσίας. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο Γαληνής και εργαζόταν στην Κυπριακή Μεταλλευτική Εταιρεία. Εντάχθηκε στον αγώνα της ΕΟΚΑ και υπηρέτησε μαζί με τα αδέλφια του και τον πατέρα του. Είχαν διασυνδέσεις με την ομάδα του Μάρκου Δράκου.Το βράδυ της Τετάρτης, 8 Αυγούστου, τον επισκέφτηκαν στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας η μητέρα και ο πατέρα του. Τους υποδέχθηκε με το τραγούδι “Ξύπνα καημένε μου Ραγιά” και τους αποχαιρέτησε με αυτά τα λόγια: «Έχω το θάρρος να πατήσω την αγχόνη, πατέρα. Εσύ, μάνα, να το έχεις ευχαρίστηση και να το κρατείς καύχημα που πεθαίνω για την πατρίδα».
.
Στις 9 Αυγούστου 1956 απηγχονίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές και ετάφησαν στα Φυλακισμένα Μνήματα οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ Ανδρέας Ζάκος, Χαρίλαος Μιχαήλ και Ιάκωβος Πατάτσος.
Αγωνίσθησαν και θυσιάστηκαν για την ένωση με την Μητέρα Ελλάδα!
