(Αφιέρωμα στους αποδημήσαντες, Λόγιους, Ευεργέτες και λοιπούς ανιδιοτελείς συμπατριώτες μας)
Αφορμή για το άρθρο αυτό ήταν η αναφορά του συμπολίτη μας Αθανάσιου Κοσμά στην διάλεξη που δόθηκε στα μέσα Φεβρουαρίου 2020 στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Καστοριάς, για τον Σεβαστό Λεοντιάδη και τον Θωμά Μανδακάση από τον καθηγητή Ηλία Τεμπέλη.
Δύο εξαιρετικές πνευματικές προσωπικότητες της πατρίδας μας που δυστυχώς ούτε τιμούμε αλλά και ούτε εκμεταλλευόμαστε ανάλογα. Με αφορμή λοιπόν την αναφορά του ομιλητή, στην σχολή Γ. Κυρίτση, η οποία (όπως ο ΟΜΗΡΟΣ άπασαν την Ελλάδα και όχι μόνο) πολλούς Λόγιους πεπαίδευκεν, όπως ο ΣεβαστόςΛεοντιάδης όσο και ο Θωμάς Μανδακάσης κ.λπ., καθώς και την επισήμανση του συμπολίτη μας για ένα πρώην ιστορικό Νηπιαγωγείο που δυστυχώς κατέρρευσε,όπως πολλά άλλα στολίδια του πολιτισμού και μοναδικής αρχιτεκτονικής λόγω της διαχρονικής αδιαφορίας των ΄΄ αρχόντων ΄΄ (Μιας Αρχόντισσας με ανεπαρκείς άρχοντες; ) διαχρονικά, καταθέτουμε την άποψή μας για το θέμα αυτό και όχι μόνο.
Δράττοντας λοιπόν την ευκαιρία πέρασα από την γνώριμή μου οδό Ελ. Βενιζέλου της συνοικίας Δραγωτά, που είχα πολλά χρόνια να επισκεφτώ και φωτογράφησα το κτίσμα που δυστυχώς κατέρρευσε. Το κτίσμα αυτό λειτούργησε ως Νηπιακό Σχολείο από το 1871, μεταγενέστερο της Σχολής Κυρίτση (η οποία δυστυχώς δεν σώζεται), στην οποία έμαθαν τα ελληνικά γράμματα και κράτησαν όρθιο τον ελληνισμό εκατοντάδες συμπατριώτες μας και δίδαξαν μεγάλα ονόματα του διαφωτισμού όπως οι προαναφερθέντες Λεοντιάδης και Μανδακάσης και πολλοί άλλοι λόγιοι. Η σχολή Κυρίτση (η οποία λειτούργησε στην Νότια παραλία, νυν οικία Λιάνου, και μετά στο παλιό πέτρινο 2ο δημοτικό σχολείο) αποκτά μεγάλη φήμη και συρρέουν σπουδαστές από όλα τα μέρη της ευρύτερης περιοχής, όπως τα Γιάννενα το Άγιον Όρος ακόμη και το Βουκουρέστι, απ’ όπου ο Μάρκος Πορφυρόπουλος στέλνει μαθητές του στην Καστοριά.
Διδάσκονται φιλοσοφία κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τα σύγχρονα μαθηματικάαπό τον Μεθόδιο Ανθρακίτη, με μαθητές της σχολής τον κληρικό δάσκαλο και συντηρητικό λόγιο Μπαλάνο Βασιλόπουλο που θήτευσε και στην περίφημη ΣχολήΕμμανούλ Γκιούμα στα Ιωάννινα, τον Καστοριανό Σεβαστό Λεοντιάδη, τον Ζακύνθιο μοναχό Παχώμιο Ρουσάνο και πολλούς άλλους.
Περισσότερα δεν θα αναφέρουμε για την προσφορά αυτής της σχολής στην διατήρηση της γλώσσας του πολιτισμού της ορθοδοξίας και γενικά στην αναγέννηση του Έθνους. Εκείνο που θέλουμε όμως είναι: Να τονίσουμε την σημασία της, να στηλιτεύσουμε την διαχρονική αδιαφορία των υπευθύνων και να αφυπνίσουμε, τη συλλογική μνήμη και συνείδηση, καθώς και τους πολίτες που ανησυχούν για τον οικονομικό και πολιτισμικό μαρασμό της πόλης μας.
Η πολιτισμικός τουρισμός αν και έγιναν αρκετά είναι ακόμη ανεκμετάλλευτος. Η Καστοριά δεν διαθέτει θάλασσα, η γούνα δεν προσελκύει πλέον αγοραστές, οι δημοτικές αρχές διαχρονικά αποδείχθηκαν ότι δεν ήταν ικανές να δημιουργήσουν ΟΡΑΜΑ και ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ σχεδόν σε όλα τα επίπεδα. Η αξιοποίηση των μνημείων όπως Λιμναίος Οικισμός, Απολιθωμένο Δάσος, Σπηλιά του Δράκου, Βυζαντινό Μουσείο, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Λαογραφικό Μουσείο, αρχοντικό Τσιατσαπά κ.λπ. βοήθησαν στην αύξηση του τουρισμού και θα πρέπει να τα πιστώσουμε σε όσους τα δημιούργησαν, αλλά η Καστοριά έχει ακόμη πολλά περιθώρια αξιοποίησης μνημείων και δράσεων όπως ο Μενδρεσές, το Μουσείο Γούνας, τα Μαγαζιά, η Γκουλουμπίντσα, Οικία Χριστόπουλου, Κληροδότημα Οικίας Νταή, Πνευματικό Κέντρο, η ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ, η αξιοποίηση του ιστορικού κέντρου και πολλά άλλα, που εάν προστεθούν στο πολιτισμικό οπλοστάσιο, τότε η Καστοριά θα αποκτήσει μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και όχι μόνο περιοδική μερικές φορές το χρόνο.
Μπορεί για την κατάρρευση του εν λόγω Νηπιαγωγείου να ειπωθούν ένα σωρό δικαιολογίες.
Τουλάχιστον όμως, το να ΜΗΝ ΥΠΑΡΧΕΙ μια πινακίδα με την αποτύπωση του κτηρίου και λίγα λόγια για το ιστορικό της, δεν υπάρχει δικαιολογία.
Όπως δικαιολογία δεν υπάρχει για την κατεστραμμένη πινακίδα που είχαμε αναδείξει με δημοσίευμα μας τον Μάιο του 2016 για τα λεγόμενα ΜΑΓΑΖΙΑ.
1 Αυτό το άρθρο δημοσιεύεται ετεροχρονισμένα. Ευχαριστούμε για την κατανόηση.
Δυστυχώς είμαστε άξιοι της μοίρας μας, όταν άλλες περιοχές, χωρίς αξιόλογη ιστορία δημιουργούν μύθους και ιστορίες πλασματικές, προκειμένου να προσελκύσουν επισκέπτες και ζηλωτές. Δεν το χωρά η λογική κανενός νοήμονα πολίτη, να μην είμαστε σε θέση να διασώσουμε τον πολιτισμό μας, έστω και σε εικονική πραγματικότητα με την ανάρτηση μιας πινακίδας.
Θυμάμαι κάποτε επί δημαρχίας Παπουλίδη είχαν αναρτήσει πινακίδα στον Μενδρεσέ με προϋπολογισμό 60.000.000 δραχμές, προκειμένου να αναστηλωθεί και να αξιοποιηθεί-εκμεταλλευτεί το Μνημείο, όπως κάνουν οι Τούρκοι με την ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ και άλλα Αρχαιοελληνικά Μνημεία. Κιότεψε τότε η δημοτική αρχή λόγω αντιδράσεων κάποιων ανεγκέφαλων στην αξιοποίηση του μωαμεθανικού μνημείου; Ήταν τόσο δύσκολο ένα μέρος αυτών των χρημάτων να το αξιοποιήσουν τότε, για την αναστήλωση αυτού του Νηπιαγωγείου μέσω του οποίου θα μπορούσε να συμπληρωθεί το ιστορικο-κτηριακό κενό της σχολής Καστριώτη, Κυρίτση και της Μεγάλης Ελληνικής Σχολής που δυστυχώς γκρεμίσαμε; Εδώ μετριέται το ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ στην πράξη και την συμπεριφορά και όχι σε βερμπαλιστικές μεγαλοστομίες.
Και τέλος μια και αναφέρθηκα στην ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ. Η επαναλειτουργία και η αξιοπρεπής εμφάνισή της οφείλεται πρωτίστως στο ΟΡΑΜΑ το ΜΕΡΑΚΙ και την ΕΠΙΜΟΝΗ ενός νεαρού ΜΑΕΣΤΡΟΥ, που αντί να πάρει τον δρόμο της ξενιτειάς, όπως πολλοί νέοι, έμεινε στην Καστοριά για να παλέψει υπό αντίξοες συνθήκες, να προσφέρει στον ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ και τον Πνευματικό Ακτιβισμό, σε μια ΚΑΣΤΟΡΙΑ που έχει καταστραφεί οικονομικά και πολιτισμικά, καθότι η μεταπολεμική οικονομική άνθηση λόγω της βιοτεχνίας της γούνας έθρεψε φρούδες ελπίδες πιστεύοντας στο δόγμα ότι Η ΓΟΥΝΑ ΑΡΡΩΣΤΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ. Κατάπιαμε το ΟΠΙΟ αυτό, αποκοιμηθήκαμε και χάσαμε όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματά μας. Και αντί να διδαχθούμε από αυτή μας την συμπεριφορά ή ΄΄ Θεομηνία ΄΄ αντί να μειώσουμε το ΣΥΝΔΡΟΜΟ << Να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα>> βγάζουμε τον κακό μας εαυτό πολεμώντας και φέροντας κωλύματα σε μια προσπάθεια για την οποία όλοι οι Καστοριανοί αισθανθήκαμε υπερήφανοι, όταν ακούσαμε και είδαμε ένα ομοιόμορφο, γεμάτο νιάτα, πειθαρχημένο μουσικό σύνολο,να παιανίζει στους δρόμους της ΤΑΛΑΙΝΑΣ ΠΟΛΗΣ μας.
Ένα νεαρό παιδί που έλιωσε παντελόνια για να πάρει πτυχία μουσικού και όχι μόνο, τίμησε τον μεγάλο μας, – θα τολμούσα να έλεγα – Μουσουργό Βασίλη Δόικο, με τις ακαδημαϊκές του εργασίες και την επαναλειτουργία της Φιλαρμονικής, καθώς και το χόμπι του για την ψηφιοποίηση του ιστορικού και φωτογραφικού αρχείου της πόλης μας, αγοράζοντας από το υστέρημά του παλιές φωτογραφίες της Καστοριάς και αντί να τον συμπαρασταθούν κάποιοι βολεμένοι του συστήματος, δημιουργούσαν εσκεμμένα κολλήματα για τους λόγους που αυτοί γνωρίζουν. Ευτυχώς υπήρξαν κάποιοι επί δημαρχίας Αγγελή που βοήθησαν και αναγνώρισαν το έργο του, αλλά δυστυχώς και αυτοί πολεμήθηκαν για να μην ξαναπάρουν εξουσία. Ας ελπίσουμε ότι ο βουλευτής του νομού που υπήρξε χορηγός και συμπαραστάτης αυτής της πολιτισμικής προσπάθειας, θα αποκαταστήσει την ζημία που προσπαθούν να προξενήσουν κάποιοι άφρονες.
Η ιστορία φαίνεται ότι επαναλαμβάνεται. Τουλάχιστο αυτό επιβεβαιώνει και ο πρώην Μαέστρος της Φιλαρμονικής που τώρα συνταξιοδοτήθηκε. Παρόμοιες ίσως και μεγαλύτερες δυσκολίες αντιμετώπισε και αυτός μέχρις ότου να του γίνει σύμβαση αορίστου χρόνου, για μια θέση που είναι απολύτως απαραίτητη και δεν υπάρχουν άλλοι διεκδικητές με τέτοιο ζήλο και αγάπη που έδειξε τόσο αυτός, όσο και ο διάδοχός του, που παρέμενε ακόμη και απλήρωτος ενώ οι αιρετοί άρχοντες φροντίζουν να τακτοποιούνται έγκαιρα. Ή μήπως δεν είναι έτσι; (Αφιέρωμα στους αποδημήσαντες, Λόγιους, Ευεργέτες και λοιπούς ανιδιοτελείς συμπατριώτες μας)
Δυστυχώς όπου και να ενδοσκοπήσει κανείς στην κοινωνία μας, τα φαινόμενα αυτά κυριαρχούν, γι’ αυτό δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από την κατάντια και την μιζέριαμας. Εμείς περιμέναμε από τις νέες γενιές άλλη νοοτροπία, συμπεριφορά και ηθική ανάταξη, αλλά δυστυχώς αν και πολλά αλλάζουνε κάποια τα ίδια μένουν. Ας προσέξει η σημερινή τοπική εξουσία, διότι αυτό που χαρακτηρίζεται ως η ΠΑΓΙΔΑ ΤΟΥ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ στην γεωστρατηγική, πάντα καιροφυλακτεί και ισχύει ακόμη και για εξουσίες μικρότερης κλίμακας.
ΚΡΙΜΑ εις τον κύβο.
