Κάθε χρόνο στις 2 Αυγούστου τιμάται η Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ρομά (Τσιγγάνων). Πρόκειται για τα ξεχασμένα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας, όπως χαρακτηρίζονται από τους ιστορικούς. Ρομά και Σίντι, που κατοικούν κατά κύριο λόγο στην κεντρική Ευρώπη, οδηγήθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα του Μπούχενβαλτ, του Ράβενσμπρικ και του Άουσβιτς με σκοπό τον αφανισμό τους.
Η εξόντωσή τους από τους ναζί έχεις ρίζες στις συστηματικές διώξεις που ξεκίνησαν με στη Γερμανική Αυτοκρατορία από τα τέλη του 19ου αιώνα.
Υπολογίζεται ότι τα θύματα του Ολοκαυτώματος των Ρομά κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ανέρχονται στις 800.000 ψυχές. Στην Ευρωβουλή εκκρεμεί πρόταση της ουγγαροτσιγγάνας ευρωβουλευτίνας Λίβια Γιάροκα για την καθιέρωση της 2ας Αυγούστου ως Ευρωπαϊκής Ημέρας Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος των Ρομά από τους Ναζί.
Τον Μάιο του 1944 οι Ναζί άρχισαν να σχεδιάζουν την «Τελική Λύση» για το «Στρατόπεδο συγκέντρωσης των οικογενειών Τσιγγάνων» στο Άουσβιτς. Η αρχική ημερομηνία που είχε προγραμματιστεί για την εκκαθάριση του «στρατοπέδου των Τσιγγάνων» ήταν η 16η Μαΐου 1944.
Όταν τα SS προσπάθησαν να βγάλουν με τη βία τους κρατουμένους από τους στρατώνες, αντιμετώπισαν εξέγερση των Ρομά, ανδρών, γυναικών και παιδιών, που είχαν ως μόνα όπλα τους μπαστούνια, εργαλεία και πέτρες, και τελικά τα SS αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν.
Στη συνέχεια, στις 2 Αυγούστου 1944, ξαναδόθηκε η εντολή και 3.000 Ρομά (άνδρες, γυναίκες και παιδιά) εξοντώθηκαν στους θαλάμους αερίων του Άουσβιτς-Μπιρκενάου. Υπολογίζεται ότι, από τους 23.000 Ρομά που είχαν σταλεί στο Άουσβιτς, οι 19.000 πέθαναν εκεί.
Βέβαια, αυτές οι τρεις χιλιάδες Ρομά που εξολοθρεύτηκαν εκείνη την ημέρα του Αυγούστου του ’44 από τους ρατσιστές, είναι ένα μικρό κλάσμα των Τσιγγάνων που, απλώς δεν χωρούσαν στο Ναζιστικό παράδεισο της Αρίας φυλής: ο αφανισμός των Τσιγγάνων άρχισε από το Μεσοπόλεμο, και βέβαια ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου, όταν οι ιδέες της φυλετικής ανωτερότητας είχαν επικρατήσει στην Ευρώπη.
