Από το 1974 έως το 1995, η Τουρκία είχε αμφισβητήσει διάφορα καθεστώτα στο Αιγαίο: αποστρατιωτικοποίηση, εναέριος χώρος, FIR και Ζώνη Έρευνας Διασώσεως.
Η κρίση των Ιμίων το 1996 απετέλεσε στροφή στη στρατηγική της Τουρκίας. Ένα επεισόδιο που αρχικώς εμφανίσθηκε ως ένα είδος δημοσιογραφικού πολέμου στην πορεία εξελίχθηκε ως η σοβαρότερη κρίση μεταξύ των δύο χωρών μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Μήλον της έριδος υποτίθεται ότι ήσαν δύο βραχώδη, άνυδρα νησάκια, γνωστά ως Ίμια ή Λιμνιά στην Ελλάδα και ως Καρντάκ στην Τουρκία, τα οποία ανήκουν στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων. Στην πραγματικότητα, μέσω των Ιμίων η Τουρκία για πρώτη φορά ήγειρε ευθέως εδαφικές διεκδικήσεις, αμφισβητώντας το καθεστώς των εδαφών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, όπως διαμορφώθηκε μετά το 1923 και το 1947.
Καλούμαστε να μιλήσουμε με ειλικρίνεια για το πώς βλέπουμε τη θέση της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή με τη συγκεκριμένη Τουρκία δίπλα μας. Όχι ωραία λόγια και παραμύθια.
Γειτονεύουμε με ένα κράτος που θεωρεί ότι είναι η επικυρίαρχος δύναμη στην περιοχή. Θέλουμε να σταθούμε απέναντι; Πολύ περισσότερο, μπορούμε; Ή είναι καλύτερο να συμβιβαστούμε, διότι τα πράγματα μόνο χειρότερα μπορεί να είναι για εμάς στο μέλλον; Δεν είναι κακό να το συζητήσουμε. Κακό είναι να το κρύβουμε με θεωρήματα περί προσφυγών σε διεθνή δικαστήρια, που μόνοι μας φαντασιωνόμαστε, ή ευρωπαϊκών λύσεων, που δυστυχώς δεν υπάρχουν.
Εάν πάλι δεν μας αρέσει η παρούσα κατάσταση, τι μέτρα και θυσίες πρέπει να κάνουμε για να έχουμε ένα άλλο αύριο; Η στρατηγική ειρηνικής επιλύσεως των ελληνοτουρκικών διαφορών δεν μπορεί να βασίζεται στην αποχή μας από την άσκηση των δικαιωμάτων που μας δίνει το διεθνές δίκαιο.
Για να αλλάξει στάση η Τουρκία, θα πρέπει να πιεσθεί στον τομέα όπου εμείς είμαστε ισχυροί: στο διεθνές δίκαιο και στην εφαρμογή των κανόνων του που επί δεκαετίες έχουμε λησμονήσει. Αυτό σημαίνει ότι ήλθε ο καιρός να ανατρέψουμε ένα ακόμη ταμπού της μεταπολιτευτικής περιόδου: «η Ελλάδα δεν διεκδικεί τίποτα».
Η Ελλάδα διεκδικεί την εφαρμογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου στις θάλασσές της. Αυτό θα πρέπει να γίνει με προσεκτικό τρόπο, διότι η χρόνια αποχή μας έχει δημιουργήσει λανθασμένες εντυπώσεις και προσδοκίες στην άλλη πλευρά.
Στο σημείο που έχουμε φτάσει, καμία λύση δεν είναι εύκολη.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΣΕΙΡΑ: ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΈΣΕΙΣ
Άγγελος Συρίγος – Θάνος Ντόκος
60 χάρτες που εξηγούν τις διαφορές Ελλάδας-Τουρκίας
