14 Σεπτεμβρίου του 1943, ανήμερα του Σταυρού, μαζικές εκτελέσεις από Γερμανούς Ναζί στη Βιάννο της Κρήτης σημαδεύουν βαθιά την Ιστορία του Νησιού. Η Σφαγή της Βιάννου ήταν η δεύτερη σε πλήθος νεκρών μετά εκείνη των Καλαβρύτων!
Τον Σεπτέμβριο του 1943, στην περιοχή του χωριού Σύμη στη Βιάννο, ομάδες ανταρτών με επικεφαλής τον αντιστασιακό – θρύλο της Κρήτης καπετάν Μανώλη Μπαντουβά συγκρούστηκαν με τμήμα του γερμανικού στρατού. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν η αιχμαλωσία 14 γερμανών στρατιωτών και η εξόντωση αρκετών αλλά και η διάλυση του στρατιωτικού τμήματος. Οι Γερμανοί έστρεψαν την εκδικητική μανία τους εναντίον του άμαχου πληθυσμού της επαρχίας Βιάννου τον οποίο και κατακρεούργησαν.
Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1943 τμήματα γερμανικού στρατού της Μεραρχίας Ηρακλείου Κρήτης περικύκλωσαν ολόκληρη την επαρχία και με υποσχέσεις προς τους κατοίκους ότι δήθεν δεν είχαν να πάθουν κάτι τους έπεισαν να επιστρέψουν στα χωριά τους. Με άνανδρο τρόπο άρχισαν να συλλαμβάνουν τους κατοίκους αδιακρίτως και να τους εκτελούν ομαδικά στους δρόμους μέσα στα σπίτια και στα χωράφια.
Μέσα σε μία μέρα σκότωσαν περισσότερους από 500 κατοίκους της περιφέρειας Βιάννου. Ελάχιστοι ήταν όσοι κατόρθωσαν να διασωθούν και ξυπόλητοι, σχεδόν γυμνοί να κρυφτούν στα χωράφια.
Οι εκτελέσεις διατάχτηκαν από τον στρατηγό Φρίντριχ-Βίλχελμ Μίλερ, που έμεινε γνωστός και ως ο Σφαγέας της Κρήτης. Ο στρατηγός Μίλερ συνελήφθη από τον Κοκκινο Στρατό και εκδόθηκε στην Ελλάδα· καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε το 1947.
