Ρομαντισμός ή Ρεαλισμός; Η συζήτηση που άνοιξε το κείμενο του Ανδρέα Δελιγιάννη |

Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο του Ανδρέα Δελιγιάννη, ένα πρώτο συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα: ο τόνος είναι ειλικρινής, η πρόθεση καλοπροαίρετη και το ύφος διαποτισμένο από μια αγνή, σχεδόν ποιητική αγωνία για την Καστοριά. Μια αγωνία όμως που δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένες απαντήσεις στο βασικό ερώτημα: Μπορούν όλα αυτά να γίνουν; Και αν ναι, με ποια χρήματα, από ποιον σχεδιασμό και μέσα από ποιο πλαίσιο λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης;

Τα ωραία λόγια δεν αρκούν — ειδικά σε μια πόλη εξαντλημένη από υποσχέσεις Η Καστοριά έχει ξανακούσει πολλά. Έχει γεμίσει από «οράματα», εξαγγελίες, προτάσεις, σωτήρες, πάθος και μεγαλόπνοες διακηρύξεις. Το ερώτημα δεν είναι πια η πρόθεση — είναι η εφικτότητα. Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.

Αγνόηση των πραγματικών οικονομικών δεδομένων

Το κείμενο μιλά για παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας, χωρίς όμως να απαντά στο θεμελιώδες:
Ποια είναι σήμερα η οικονομική κατάσταση του Δήμου Καστοριάς; Και ακόμη πιο κρίσιμο: Γιατί δεν υπάρχει καμία απολύτως επίσημη ενημέρωση από τη Δημοτική Αρχή του κ. Κορεντσίδη για το οικονομικό προφίλ του Δήμου;

Χωρίς διαφάνεια: δεν γνωρίζουμε βαθμό χρέους, δεν γνωρίζουμε διαθέσιμους πόρους, δεν γνωρίζουμε αν υπάρχουν δεσμεύσεις, δεν γνωρίζουμε τι μπορεί και τι δεν μπορεί να γίνει. Με λίγα λόγια: κανένα όραμα δεν μπορεί να σταθεί όταν δεν γνωρίζουμε το ταμείο.

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία δεν λειτουργούν “με ευχές”

Τα έργα που περιγράφονται στο κείμενο του κ. Δελιγιάννη απαιτούν: μεγάλες μελέτες, τεχνική ωριμότητα, εξειδικευμένες υπηρεσίες, διαχειριστική επάρκεια, ενεργούς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς. Δεν αρκεί να «θέλουμε». Πρέπει να μπορούμε.

Χωρίς αναφορά σε προγράμματα, σε ανοικτές προσκλήσεις, σε συγκεκριμένα εργαλεία (ΠΔΕ, ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, Πράσινο Ταμείο, INTERREG κ.λπ.), η πρόταση μένει στη σφαίρα της θεωρίας.

Ρομαντισμός αντί για σχέδιο

Η κεντρική αίσθηση που αφήνει το κείμενο είναι περισσότερο συναισθηματική παρά πρακτική. Μιλά με ευαισθησία, δείχνει ενδιαφέρον, αλλά δεν δείχνει ότι γνωρίζει πώς λειτουργεί η πραγματική μηχανή της Αυτοδιοίκησης: πώς ιεραρχούνται προτεραιότητες, πώς εγκρίνονται μελέτες, πώς διασφαλίζονται πόροι, πώς παράγεται έργο. Και εδώ προκύπτει το εύλογο ερώτημα: Είναι ρεαλιστικό σχέδιο ή ένας ακόμη ρομαντικός μονόλογος που δεν αγγίζει την ουσία την οποία θα μας αναλύσει επανερχόμενος και ξεδιπλώνοντας τις γνώσεις του όλες σύντομα;;

Και το μεγάλο ερώτημα που απευθύνεται στους ενθουσιασμένους αναγνώστες

Σε μικρές πόλεις όπως η Καστοριά, η ιστορία μας έχει διδάξει κάτι πολύ απλό: Όσο μεγαλύτερο το όραμα χωρίς θεμέλια, τόσο πιο γρήγορη η απογοήτευση. Στη δημόσια ζωή, οι «σωτήρες» εμφανίζονται συχνά…. αλλά σπάνια αφήνουν πίσω τους κάτι ουσιαστικό.

Δεν είναι τυχαίο ότι ορισμένοι θέτουν το ερώτημα αν όλη αυτή η ρητορική κρύβει κάτι πιο οργανωμένο από πίσω. Μήπως δεν μιλάμε για θεσμική αναβάθμιση, αλλά για την οικοδόμηση ενός παράλληλου πλέγματος επιρροής που λειτουργεί δίπλα — ή και πάνω — από την εκλεγμένη αυτοδιοίκηση; Μήπως παρουσιάζονται ως «θεσμοί» άτυπα δίκτυα συνεργασιών που επιχειρούν να αποκτήσουν λόγο και ρόλο στις αποφάσεις της πόλης;

Όταν, μάλιστα, πρόσωπα που εμφανίζονται ως αναλυτές ή «συμβουλευτικές φωνές» έχουν ταυτόχρονα επαγγελματικές ή πολιτικές διασυνδέσεις με κύκλους που διαχρονικά επηρεάζουν τοπικές ισορροπίες, ο προβληματισμός γίνεται ακόμη πιο έντονος. Δεν αφορά πρόσωπα· αφορά το μοντέλο. Το ποιοι μιλούν εκ μέρους ποιου και με ποια θεσμική νομιμοποίηση.

Δεν είναι μια ερώτηση κακής πρόθεσης. Είναι μια ερώτηση που οφείλει να τεθεί σε όλους — σε κάθε άνθρωπο που παρουσιάζει μια πρόταση χωρίς να εξηγεί τον μηχανισμό υλοποίησης.

Ενθουσιασμός ή κριτική σκέψη; Το κείμενο δημιούργησε όντως ενθουσιασμό σε μερίδα πολιτών. Αλλά ο ενθουσιασμός δεν είναι κριτήριο. Αντιθέτως, η επόμενη μέρα απαιτεί: αριθμούς, σχέδιο, διαφάνεια, τεκμηρίωση, γνώση της διοίκησης και κυρίως ειλικρίνεια για το τι είναι πραγματικά εφικτό. Το ρομαντικό βλέμμα στην πόλη είναι όμορφο. Αλλά η Καστοριά δεν έχει ανάγκη από ομορφιά — έχει ανάγκη από πράξεις και ρεαλισμό. Ο ρομαντισμός είναι ωραίος για συζήτηση. Όχι για διοίκηση.

Το ερώτημα, λοιπόν, δεν αφορά μόνο τον κ. Δεληγιάννη. Αφορά όλους όσοι ενθουσιάστηκαν με όσα διάβασαν.