Η εικόνα της νυχτερινής Καστοριάς τις εορταστικές ημέρες αναδεικνύει ένα ζήτημα που ξεπερνά τον αισθητικό τομέα. Η σχεδόν καθολική απουσία εορταστικού διακόσμου από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην πόλη επί δεκαετίες λειτουργεί ως ένδειξη μιας βαθύτερης απόστασης από την τοπική κοινωνία.
Σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, η εταιρική κοινωνική ευθύνη (CSR) των τραπεζών αποτελεί πάγια πρακτική: χορηγίες πολιτιστικών εκδηλώσεων, στήριξη τοπικών φεστιβάλ, συμβολή σε εορταστικούς φωτισμούς, ενίσχυση κοινωνικών δομών και εκπαιδευτικών δράσεων. Πρόκειται για επενδύσεις χαμηλού κόστους και υψηλού κοινωνικού αποτυπώματος, που ενισχύουν τη σχέση των ιδρυμάτων με τις τοπικές κοινωνίες.
Στην Καστοριά, ωστόσο, τέτοιες πρωτοβουλίες είναι περιορισμένες ή, τουλάχιστον, δεν είναι ορατές στους πολίτες. Και αυτό παρά το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα ιδρύματα ωφελήθηκαν διαχρονικά από την οικονομική δραστηριότητα της περιοχής, ιδιαίτερα σε περιόδους έντονης επιχειρηματικής και εμπορικής ανάπτυξης.
Το ζήτημα, όμως, δεν αφορά αποκλειστικά τις τράπεζες. Διαχρονικά, οι δημοτικές αρχές δεν φαίνεται να έχουν αναπτύξει μια οργανωμένη, θεσμική στρατηγική διεκδίκησης χορηγιών και συνεργασιών στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Και άντε στην προηγούμενη περίοδο τα τραπεζικά ιδρύματα προσπαθούσαν να βρούνε τον βηματισμό τους με την αναδιάρθρωση, τώρα όμως με την φανταστική κερδοφορία που παρουσιάζουν;; Τουλάχιστον όσο είναι γνωστό δημόσια, δεν υπήρξε συστηματική προσπάθεια αξιοποίησης της παρουσίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων προς όφελος του πολιτισμού, των εορταστικών δράσεων ή της κοινωνικής συνοχής της πόλης.
Η CSR δεν αποτελεί πράξη φιλανθρωπίας, αλλά εργαλείο σύγχρονης αστικής διακυβέρνησης. Απαιτεί αφενός πρόθεση και ανταπόκριση από τις επιχειρήσεις, αφετέρου διεκδίκηση, σχεδιασμό και συντονισμό από την τοπική αυτοδιοίκηση.
Όταν απουσιάζουν και τα δύο, το αποτέλεσμα είναι εμφανές στον δημόσιο χώρο: μια πόλη που στερείται συμβολικών αλλά ουσιαστικών παρεμβάσεων και χάνει ευκαιρίες ενίσχυσης της πολιτιστικής και κοινωνικής της ταυτότητας.
Η συζήτηση για την εταιρική κοινωνική ευθύνη στην Καστοριά δεν είναι πολυτέλεια. Είναι αναγκαία προϋπόθεση για μια πόλη που επιδιώκει να αξιοποιεί κάθε διαθέσιμο θεσμικό και οικονομικό εργαλείο προς όφελος των πολιτών της.
