Σύντομο χρονικό του πραξικοπήματος στην Κύπρο και των εξελίξεων που οδήγησαν στην τουρκική εισβολή

15 Ιουλίου 1974

8.10: Ο Μακάριος φθάνει στο Προεδρικό Μέγαρο από τη θερινή του κατοικία στο όρος Τρόοδος. Περνά μάλιστα από το στρατόπεδο της Κοκκινοτριμυθιάς. Όλα είναι ήσυχα

8.15: Τα ρωσσικής προέλευσης τανκς τύπου Τ-34 βγαίνουν από το στρατόπεδο της Κοκκινοτριμυθιάς. Μαζί τους 300 άνδρες Εθνοφρουράς που στόχο έχουν να εξουδετερώσουν τους 150 άνδρες της Προεδρικής Φρουράς και να σκοτώσουν τον Μακάριο. Μια δεύτερη ομάδα από βρετανικά άρματα ΜΗ και 20 οχήματα με άνδρες των ΛΟΚ φεύγει από το στρατόπεδο Καποτά (Παλουριώτισα). Επικεφαλείς των δυνάμεων είναι ο επίλαρχος Κορκόντζελος (άρματα μάχης), ο αντισυνταγματάρχης Λαμπρινός και το ταγματάρχης Δαμασκηνός (καταδρομείς).

8.15: Στο Προεδρικό Μέγαρο ο Μακάριος δέχεται μια σχολική αντιπροσωπεία από το ελληνορθόδοξο σχολείο της Αιγύπτου.  Την ώρα που ο συνοδός των μαθητών προσφωνεί τον Αρχιεπίσκοπο ακούγονται πυροβολισμοί. Ταυτόχρονα μπαίνουν στο γραφείο του ο υπασπιστής του με τον ανιψιό του που είναι διοικητής της Προεδρικής Φρουράς. Αμέσως βάζει πολιτικά και τραγιάσκα και φυγαδεύεται από μια αφύλακτη δίοδο.

11.00: Ενώ το ραδιόφωνο μεταδίδει ότι ο Μακάριος είναι νεκρός ο ταξίαρχος Γεωργίτσης ενημερώνει τον Ιωαννίδη που βρίσκεται στον θάλαμο επιχειρήσεων στο Πεντάγωνο ότι όλα πήγαν καλά.

12.00: Οι πραξικοπηματίες διαπιστώνουν ότι ο Μακάριος είναι ζωντανός

13:00 Ο Μακάριος φθάνει στην Πάφο, μπαίνει στον καθεδρικό ναό όπου βρίσκονται συγκεντρωμένοι πολίτες και λίγο αργότερα απευθύνει στο Κυπριακό λαό διάγγελμα από τον εκεί ραδιοφωνικό σταθμό. Ο σταθμός έχει μικρή εμβέλεια και ελάχιστοι θα το άκουγαν εάν ο ραδιοφωνικός σταθμός του Τελ Αβίβ δεν το ηχογραφούσε και το αναμετέδιδε σε όλο τον κόσμο.

15.00: Οι πραξικοπηματίες ανακοινώνουν ότι ο δημοσιογράφος και βουλευτής Νίκος Σαμψών αναλαμβάνει Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ήταν επιλογή του Συνταγματάρχη Καταδρομών Κομπόκη ο οποίος νωρίτερα είχε εισπράξει πολλές αρνητικές απαντήσεις από παλιούς αγωνιστές της ΕΟΚΑ. Το νέο πρόεδρο που έμεινε μόλις οκτώ μέρες στη θέση του, ορκίζει ο πρώην επίσκοπος Πάφου Γεννάδιος που μαζί με τους Κιτίου Ανθέμιο και Κερύνειας Κυπριανό είχαν καθαιρεθεί από τον Μακάριο. Ο ίδιος επίσκοπος αναλαμβάνει και Αρχιεπίσκοπος Κύπρου.

16 Ιουλίου Νωρίς το πρωί: Τα τουρκικά ΜΜΕ μεταδίδουν την ανησυχία του πρωθυπουργού της χώρας Μπουλέν Ετσεβίτ για τα όσα συμβαίνουν στη Κύπρο.

15:00 Το Κυπριακό περιπολικό σκάφος «ΛΕΒΕΝΤΗΣ» βάλει κατά του Μητροπολιτικού Μεγάρου που βρίσκεται ο Μακάριος από το λιμάνι της πόλης. Φιλανδικό ελικόπτερο από την παρακείμενη βάση παραλαμβάνει τον Μακάριο, τον οδηγεί στη βρετανική βάση του Ακρωτηρίου κι από εκεί κατευθύνεται αεροπορικώς στη Μάλτα. Λίγο αργότερα ο οργανωτής του πραξικοπήματος Γεωργίτσης ενημερώνει τον Ιωαννίδη για την αποτυχία της επιχείρησης δολοφονίας του Μακάριου Αργά το βράδυ: Ο Μακάριος φθάνει μέσω Μάλτας στο Λονδίνο και συναντάται με τον βρετανό πρωθυπουργό Ουίλσον – Την ίδια περίπου ώρα συνεδριάζει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ο τούρκος εκπρόσωπος Οσμάν Ολτσάι κάνει λόγο για επέμβαση ξένων παραγόντων. Ο μόνιμος εκπρόσωπος της Ελλάδας βρίσκεται στην Αθήνα!

17 Ιουλίου Νωρίς το πρωί: Ο Μακάριος αναχωρεί από το Λονδίνο για τη Νέα Υόρκη. Από την Αθήνα αναχωρεί για τον ίδιο προορισμό και ο Έλληνας πρέσβης στην Ουάσιγκτον Παναγιωτάκος.

18 Ιουλίου 11.00 Φθάνει στην Αθήνα ο υφυπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Γιόζεφ Σίσκο συνοδευόμενος από τον υφυπουργό Άμυνας Έλσγουόρθ και τον πρέσβη στην Αθήνα Χένρι Τάσκα. Ακολουθούν συσκέψεις στις 14.00 και 18.00 με την συμμετοχή του πρωθυπουργού Αδαμάντιου Ανδρουτσόπουλου, του υπουργού εξωτερικών Κώστα Κυπραίου και του αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγού Μπονάνου. Ο Σίσκο ξεκαθαρίζει ότι πρέπει να αποτραπεί κάθε κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που μπορεί να οδηγήσει σε «θερμό επεισόδιο». Ο Ιωαννίδης τους διαμηνύει ότι εάν υπάρξει απόβαση των Τούρκων στη Κύπρο ο πόλεμος πρέπει να θεωρείται δεδομένος!

19 Ιουλίου 11.00 Ο αρχηγός Ναυτικού ναύαρχος Αραπάκης διατάζει τα υποβρύχια «Τρίτων», «Γλαύκος» και «Νηρεύς» να πλεύσουν στη Κύπρο

13.00 Επιστρέφει στην Αθήνα από την Άγκυρα ο Σίσκο και τους διαβεβαιώνει ότι η Τουρκία δεν θα επέμβει στη Κύπρο.

19.00 Ο αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Μπονάνος ενημερώνει τους αρχηγούς των τριών όπλων ότι ο Σίσκο έχει αναχωρήσει και πάλι για την Άγκυρα – Στη Νέα Υόρκη από το βήμα της ΓΣ του ΟΗΕ ο Μακάριος κατηγορεί την Ελλάδα για την εκδήλωση του πραξικοπήματος

20.00 Η Τουρκική τηλεόραση μεταδίδει ότι μια ομάδα τουρκικών πολεμικών αποπλέει από την Μερσίνα, περιοχή που βρίσκεται απέναντι της Κύπρου.

20.30 Ο Αμερικανός πρέσβης στη Λευκωσία Ρότζερ επισκέπτεται τον πρόεδρο της Κυπριακής Βουλής Γλαύκο Κληρίδη και του ζητά να γίνει πρόεδρος της Κύπρου όπως προβλέπει το Σύνταγμα θεωρώντας ότι η παρουσία του Σαμψών αποτελεί εκτροπή και θα δημιουργήσει αντιδράσεις από τη Τουρκία.

21.15 Ναυτικά ραντάρ της Κύπρου επισημαίνουν έξι στόχους σε σχηματισμό να κινούνται με κατεύθυνση από Μερσίνα προς νότο.  Λίγο αργότερα προστίθενται άλλοι οκτώ. Από την αποτύπωση της πορείας τους φέρονται να κατευθύνονται στη κυπριακή περιοχή Κορμακίτη, δυτικά της Κερύνειας. Ο Έλληνας ναυτικός διοικητής Κύπρου, αντιπλοίαρχος Γ. Παπαγιάννης ενημερώνει άμεσα τον αρχηγό της Εθνοφρουράς και εκείνος με την σειρά του καλεί επειγόντως τον στρατηγό Μπονάνο

Κοινοποίησε:

Σχετικές δημοσιεύσεις