Μὲ τὴν χάρη τοῦ Ἁγίου Θεοῦ ὁλοκληρώθηκε τὸ Β´ Θεολογικὸ Συνέδριο ποὺ πραγματοποιήθηκε κατὰ τὸ τριήμερο 14-16 Νοεμβρίου στὴν Μητρόπολη Καστορίας, μέ κεντρικό θέμα «Ἡ Ἐνανθρώπηση τοῦ Λόγου».
Οἱ εἰσηγητὲς, ἀρχιερεῖς, κληρικοί, μοναχοὶ, καθηγητές πανεπιστημίου καὶ λαϊκοί, ἀνέπτυξαν διάφορες θεολογικές πτυχὲς ποὺ σχετίζονται μὲ τὴν Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου.
Οἱ συνεδρίες φιλοξενήθηκαν σὲ ἱστορικούς ναοὺς τῆς Καστοριᾶς. Τοιουτοτρόπως, οἱ σύνεδροι εἶχαν τὴν εὐκαιρία, πλὴν τῶν εἰσηγήσεων, νὰ συμμετάσχουν στὶς ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ στὴν θεία Εὐχαριστία, νὰ θαυμάσουν τοὺς παλαιοὺς καὶ καλαισθήτως ἱστορημένους ναοὺς τῆς πόλεώς μας, νὰ περιηγηθοῦν καὶ ἀνακαλύψουν τὴν ὀμορφιά της.
Ἡ Καστοριά ὀνομάζεται καί εἶναι ἡ ἀρχόντισσα τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας, μὲ ἱστορία ποὺ ξεκινᾷ ἀπὸ τὴν ἵδρυσή της ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Ἰουστινιανὸ καὶ φτάνει μέχρι σήμερα. Οἱ ἀναρίθμητοι ναοί της, οἱ θαυμάσιες βυζαντινὲς τοιχογραφίες καὶ εἰκόνες, καθὼς καὶ ἡ ζωντανὴ λατρευτικὴ παράδοση, ἀποτελοῦν ἀδιάψευστα μαρτύρια τῆς θεολογικῆς της κληρονομιᾶς. Διδάσκαλοι ὅπως ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καὶ ἄλλοι ἅγιοι Πατέρες ἔχουν τιμηθεῖ ἐδῶ, ἐνῷ ἡ πόλη συνεχίζει νὰ ἐμπνέει γενιὲς μὲ τὴν θεολογική της παράδοση.
Τὸ Θεολογικὸ Σεμινάριο Καστοριᾶς ἔρχεται νὰ ἐνισχύσει αὐτὸν τὸν χαρακτῆρα, προσφέροντας πνευματικὴ τροφὴ ἀπὸ τὴν πατερική-φιλοκαλικὴ γραμματεία, ἐμπλουτισμένη μὲ σύγχρονους θεολόγους ὅπως ὁ ἅγιος Σωφρόνιος ὁ Ἁγιορείτης, ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης καὶ ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος.
*
Τὸ πρόγραμμα τοῦ Σεμιναρίου ξεκίνησε τὴν Πέμπτη 13 Νοεμβρίου μὲ Ἑσπερινὸ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ στὸν Ἱερὸ Μητροπολιτικὸ Ναὸ Καστοριᾶς καὶ ἀκολούθησε δεῖπνο στὴν αἴθουσα Ταβιθά, ὅπου ὁ Σεβασμιώτατος καλωσόρισε τοὺς συνέδρους μιλώντας τους καταλλήλως.
Τὴν Παρασκευὴ 14 Νοεμβρίου, ἡμέρα μνήμης τοῦ μεγάλου θεολόγου τῆς Ἐκκλησίας Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τελέστηκε Θεία Λειτουργία στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαυριωτίσσης ἀπὸ τὸν Θεοφιλέστατο ἐπίσκοπο Πολυστύλου κ. Σωφρόνιο, ὁ ὁποῖος κήρυξε τόν θεῖο λόγο.
Μετὰ τὴν εὐλόγηση τῶν κολλύβων τοῦ Ἁγίου, τελέστηκε τρισάγιο εἰς μνήμην τῶν ἱερομονάχου π. Πέτρου, ἐφημερίου τῆς Μονῆς, καὶ ἀειμνήστου μεγάλου δογματολόγου π. Ἰωάννου Ρωμανίδη.
Ἀκολούθησε ἡ πρώτη συνεδρία στὸ ἀρχονταρίκι τῆς Μονῆς, ὅπου ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καστορίας κ. Καλλίνικος ἀναφέρθηκε εἰσαγωγικὰ στὴν σημασία τοῦ γενικοῦ θέματος τοῦ Β´ Θεολογικοῦ Σεμιναρίου Καστοριᾶς «Ἡ Ἐναθρώπηση τοῦ Λόγου», λέγοντας ὅτι εἶναι τὸ κέντρο τῆς Δημιουργίας καί τῆς ἱστορίας, τὸ ὁποῖο καὶ νοηματοδοτεῖ τὴν ζωή μας. Ἐπίσης, θεμελιώδους σημασίας εἶναι καὶ ἡ μέθοδος Θεογνωσίας, ποὺ μᾶς ἐπιτρέπει νὰ κατανοήσουμε τὸ Μυστήριο τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου.
Ἀναπτύσσοντας τὸ κύριο θέμα τῆς εἰσηγήσεώς του, ὁ Σεβασμιώτατος ἀναφέρθηκε στὶς τρεῖς φράσεις τοῦ θέματος: Ἡ εὐδοκία τοῦ Θεοῦ Πατέρα – Ἡ κένωση τοῦ Λόγου – Ἐκ Πνεύματος Ἁγίου, καὶ στὰ ἀντίστοιχα χωρία τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἀπ᾽ ὅπου προέρχονται, καθὼς καὶ σὲ ἐνδεικτικοὺς ὕμνους ἀπὸ τὴν ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας, ὅπου ἐπαναλαμβάνονται. Οἱ φράσεις αὐτὲς φανερώνουν τὸ ἔργο τῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος στὴν Ἐνανθρώπηση τοῦ Λόγου, καὶ καθοδηγοῦν τὴν θεολογικὴ καὶ ποιμαντικὴ σκέψη τῶν ἁγίων Πατέρων.
Τέλος, ὁ Σεβασμιώτατος ἔκανε ποιμαντικές προεκτάσεις, μιλώντας γιά τό φιλότιμο ποὺ πρέπει νὰ μᾶς διακρίνει στὴν ἐφαρμογή τοῦ κατ᾽ εὐδοκίαν θελήματος τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὴν κένωση ποὺ εἶναι προϋπόθεση τῆς ἀγάπης, καὶ γιὰ τὴν προσευχητικὴ ἄσκηση πρὸς ἐκζήτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ὁ Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Πολυστύλου Σωφρόνιος πραγματεύθηκε τὸ θέμα: «Οἱ ποιμαντικὲς διαστάσεις τῆς θείας Εὐχαριστίας στὴν ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τοῦ Ὁσίου Σωφρονίου του Ἔσσεξ», παρουσιάζοντας μιά συνοπτική βιογραφία τοῦ ἁγίου Σωφρονίου, ὑπογραμμίζοντας τίς προϋποθέσεις τῆς θεολογίας του καί ἑστιάζοντας στὴν εὐχαριστιακὴ ἐμπειρία ὡς πηγὴ πνευματικῆς θεραπείας.
Ὁ Ἱερομόναχος π. Θεοφάνης Σταυρονικητιανὸς ἀνέλυσε «Οἱ ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς», βασισμένος στὴν ἡσυχαστικὴ παράδοση. Χαρακτηριστικὰ ἀνέφερε ὅτι ὁ Θεὸς ἔπλασε τὸν ἄνθρωπο κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν, χαρίζοντάς του ὑγεία ψυχικὴ καὶ σωματική. Μὲ τὴν παράβασι τοῦ Ἀδάμ εἰσήλθε ἡ ἁμαρτία ὡς «μολυσματικὴ ἀσθένεια», προκαλῶντας πνευματικὸ καὶ σωματικὸ θάνατο, σκότισμα τοῦ νοῦ, ἀπώλεια τῆς ἀκτίστου Χάριτος καὶ ἐμφάνισι παθῶν (φιλαυτία, φιληδονία, φιλοδοξία, φιλαργυρία). Ἡ ψυχή, ἀποτελουμένη ἀπὸ νοῦ, λόγο καὶ πνεῦμα, ἀσθενεῖ ὅταν οἱ δυνάμεις της (λογιστικό, θυμικό, ἐπιθυμητικό) στρέφονται μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό.
Ἡ θεραπεία ἀρχίζει μὲ τὴν Ἐνσάρκωσι τοῦ Χριστοῦ, ποὺ θεώνει τὴν ἀνθρωπίνη φύσι, καὶ ὁλοκληρώνεται μὲ τὴν Πεντηκοστή, ὅπου τὸ Ἅγιον Πνεῦμα μεταδίδει προσωπικὰ τὴν ἄκτιστο Χάρι. Τὰ μυστήρια (Βάπτισμα, Χρίσμα, Ἐξομολόγησις, Θεία Κοινωνία) καὶ ἡ συνέργεια ἀνθρώπου-Θεοῦ (νηστεία, προσευχή, ὑπακοή, μετάνοια, νῆψις, νοερὰ προσευχή) καθαρίζουν, φωτίζουν καὶ θεώνουν τὸν ἄνθρωπο, ὁδηγώντας ἀπὸ τὰ πάθη στὴν ἀπάθεια καὶ ἀπὸ τὸ κατ’ εἰκόνα στὸ καθ’ ὁμοίωσιν. Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, διὰ τῆς πατερικῆς παραδόσεως, προσφέρει πλήρη ἴασι ψυχῆς καὶ σώματος.
Ὁ Ἱερομόναχος π. Ἐπιφάνιος Γρηγοριάτης παρουσίασε «Ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου καὶ ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, στὸ βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου ‘Δεσποτικὲς Ἑορτές’», φωτίζοντας τὶς δεσποτικὲς ἑορτὲς μέσα ἀπὸ σύγχρονη θεολογικὴ ματιά. Συμπερασματικά, ἡ παροῦσα ἐργασία, ἀντλῶντας ἀπὸ τὸ βιβλίο «Δεσποτικὲς Ἑορτὲς» τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου Βλάχου, καταδεικνύει ὅτι ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου καὶ ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ συνιστοῦν ἕνα ἀδιαίρετο μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας, ὅπου ἡ ὑποστατικὴ ἕνωση τοῦ Λόγου μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση ἐγκαινιάζεται κρυφὰ καὶ ἀποκαλύπτεται ἱστορικά, ὁδηγῶντας στὴ θέωση τῆς φύσεως ἐντὸς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐμπειρίας. Ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία προβάλλεται ὡς ἐμπειρική-ἡσυχαστική, ὁλιστική, μὲ τὴν ἀλληλοπεριχώρηση Τριαδολογίας, Χριστολογίας καὶ Θεοτοκολογίας, βασισμένη στὴν παλαμικὴ διάκριση οὐσίας-ἐνεργειῶν. Ἡ μέθοδος γνώσεως ἀναπτύσσεται ὡς κάθαρσις-φωτισμός-θέωσις, μιὰ ἀσκητικο-λειτουργικὴ σύμπραξη ὅπου ἡ χάρις λειτουργεῖ ὡς ἀληθινὴ μέθεξη, ὄχι κτιστὸ βοήθημα.
Λειτουργικὰ καὶ εἰκονικά, τὸ Δωδεκάορτο μυσταγωγεῖκαὶ «παρουσιάζει» τὴν Οἰκονομία –«ἀεὶ Χριστούγεννα καὶ ἀεὶ Πεντηκοστὴ» στὴν Εὐχαριστία–, ἐνῷ οἱ ἱερὲς εἰκόνες ὁμολογοῦν τὴν πραγματικὴ σάρκωση καὶ τὴ σωτηρία ἐν Χριστῷ, ἐνσωματώνοντας αἰσθητὰ τὸν κόσμο στὴ δοξολογία. Ποιμαντικά, ἀπορρίπτεται ὁ ἠθικισμὸς ὑπὲρ τῆς θεραπευτικῆς ἀνακαινίσεως τοῦ νοὸς μέσῳ μυστηριακῆς συμμετοχῆς καὶ ἡσυχαστικῆς πράξεως ὑπὸ πνευματικὴ καθοδήγηση. Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι μιὰ ὁλοκληρωμένη ἐκκλησιαστικὴ ἐπιστημολογία, ὅπου δόγμα, ἄσκησις καὶ λατρεία συγκλίνουν, καὶ ἡ θεολογία ἀναδύεται ὡς καρπὸς θεωρίας καὶ μέθεξης στὴν ἄκτιστη χάρη.
Ἡ ἀνάλυση αὐτὴ δὲν περιορίζεται σὲ θεωρητικὴ ἐξέταση, ἀλλὰ προσκαλεῖ σὲ ἐνεργὴ συμμετοχὴ στὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή, ὅπου ὁ Εὐαγγελισμὸς καὶ ἡ Γέννηση γίνονται διαρκὲς βίωμα θεώσεως, ἐπιβεβαιώνοντας τὴν Ὀρθοδοξία ὡς τὸν κατ’ ἐξοχὴν τρόπο γνώσεως τοῦ Θεοῦ. Μέσῳ αὐτῆς τῆς ὀπτικῆς, τὸ ἔργο τοῦ Ἱεροθέου Βλάχου ἀναδεικνύεται ὡς ζωντανὴ γέφυρα μεταξὺ πατερικῆς παραδόσεως καὶ σύγχρονης ποιμαντικῆς, ἐνισχύοντας τὴν κατανόηση τῆς Θείας Οἰκονομίας ὡς ἔργου ἀγάπης καὶ σωτηρίας.
Ἀκολούθησε μία βαρκάδα στὴν Ὀρεστίδα, λίμνη τῆς Καστοριᾶς, προσφορά τοῦ Δήμου Καστοριᾶς, ὅπου οἱ σύνεδροι εἲχαν τὴν εὐκαιρία νὰ δοῦν τὴν πόλη τῆς Καστοριᾶς ἐν πλῷ.
*
Τὸ ἀπόγευμα, μετὰ τὸν Ἑσπερινὸ στὸ Ἱερὸ Παρεκκλήσιο Ταξιαρχῶν Ἀπόζαρι, διεξήχθη ἡ Β’ Συνεδρία:
Ὁ Ἀρχιμανδρίτης π. Χερουβεὶμ Τσίνογλου ἀνέπτυξε «Ἡ Εἰκών τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου καὶ οἱ κατ’ εἰκόνα Θεοῦ πλασθέντες ἄνθρωποι», ἐξερευνῶντας την εἰκονολογία τῆς Ἐνανθρωπήσεως.
Ὁ Ἀρχαιολόγος κ. Ἰωάννης Σίσιου παρουσίασε «Ἡ εἰκόνα περὶ τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου, στὸν Βυζαντινὸ Ναὸ Ἁγίων Ἀναργύρων Καστοριάς», συνδέοντας τέχνη καὶ θεολογία.
Ὁ Σύμβουλος Θεολόγων κ. Νικόλαος Ματθαῖος μίλησε γιὰ «Παιδαγωγικὴ ἀξία κειμένων συγχρόνων Ἁγίων καὶ Θεολόγων», ὑπογραμμίζοντας τὴν ἐκπαιδευτικὴ διάσταση.
Ἡ κ. Παναγιώτα Μπάρδου παρουσίασε τὸ βιβλίο τῆς μοναχῆς Μαγδαληνὴς «Συνομιλίες μὲ παιδιά», προβάλλοντας τὴ θεολογία σὲ παιδικὴ ἡλικία.
Τὸ βράδυ ὁλοκληρώθηκε μὲ προβολὴ ἑνὸς ἀναμνηστικοῦ βίντεο ἀπὸ τὸ περσινὸ θεολογικὸ σεμινάριο καθὼς καὶ μερικὰ ὀλιγόλεπτα βίντεο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ παρεκκλήσια τῆς Καστοριᾶς καί, τέλος, ἀκολούθησε δεῖπνο.
*
Τὸ Σάββατο 15 Νοεμβρίου, ἀρχὴ τῆς Νηστείας τῶν Χριστουγέννων καὶ ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Γουρία, Σαμωνᾶ καὶ Ἀβίβου, τελέστηκε Θεία λειτουργία στὸ ὁμώνυμο Παρεκκλήσιο τῶν Ἁγίων Τριῶν. Τὸν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ καθηγητὴς Ἁγιολογίας κ. Συμεὼν Πασχαλίδης. Ἀμέσως μετὰ παρετέθη πρωινὸ στὴν αἴθουσα Ταβιθά.
Ἡ Γ’ Συνεδρία πραγματοποιήθηκε στὸ κέντρο νεότητος ἐπὶ τῆς πλατείας Ὁμονοίας, κατὰ τὴν ὁποία ἔλαβαν χῶρα οἱ παρακάτω εἰσηγήσεις:
Ὁ Καθηγητὴς Δογματικῆς Α.Π.Θ. κ. Βασίλειος Τσίγκος ἀνέλυσε «Τό ‘μέγα τῆς Θεοτόκου μυστήριον’ στὴν ὀρθόδοξη θεολογία καὶ ζωή», ἑστιάζοντας στὸ μυστήριο τῆς Θεοτόκου.
Ὁ Καθηγητὴς Πατρολογίας-Ἁγιολογίας Α.Π.Θ. Συμεών Πασχαλίδης παρουσίασε θέμα σχετικὸ μὲ Πατέρες καὶ Ἁγίους.
Ὁ Καθηγητὴς Ἱστορίας Θρησκειῶν Α.Π.Θ. κ. Ἀπόστολος Κραλίδης μίλησε πάνω στὸ θέμα «Εἰκῶν, πρόσωπο καὶ δημιουργία. Συγκρητικὴ θεολογικὴ προσέγγιση τῆς Ζ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ τῆς κορανικῆς ἀνθρωπολογίας», προτείνοντας διαθρησκειακὴ σύγκριση. Συμπερασματικὰ ἀνέφερε ὅτι ἡ ἀνάλυση τῆς θεολογίας τῆς Εἰκόνας σύμφωνα μὲ τὶς ἀποφάσεις τῆς Ζ` Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ τῆς ἰσλαμικῆς διδασκαλίας περὶ khalīfah σύμφωνα μὲ τὸ Κοράνιο, ἀποκαλύπτει δύο συνεκτικὰ ἀλλὰ διακριτὰ ἀνθρωπολογικὰ πρότυπα. Ἡ Ὀρθόδοξη Θεολογία θεμελιώνει τὴν ἀξία τοῦ ἀνθρώπου στὸ «κατ’ εἰκόνα», ὡς ἀντανάκλαση τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἐνῷ ἡ ἰσλαμικὴ παράδοση ἑδράζει τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια στὴν εὐθύνη τῆς θείας ἀντιπροσώπευσης. Παρὰ τὶς οὐσιώδεις διαφορὲς περὶ τῆς ἀπεικόνισης τοῦ Θείου, ἀμφότερες οἱ παραδόσεις συγκλίνουν στὴν ἀναγνώριση τοῦ ἀνθρώπου ὡς φορέα θείας ἀποστολῆς καὶ ἱερότητας. Ἡ ὀρθόδοξη ἁγιογραφία καὶ ἡ ἰσλαμικὴ καλλιγραφία λειτουργοῦν ὡς ἐκφραστικὰ ἰσοδύναμα θεολογικὰ μέσα, ὅπου ἡ εἰκόνα καὶ ὁ λόγος ἀποκαλύπτουν τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ στὸν κόσμο. Συνεπῶς, ἡ συγκριτικὴ θεώρηση αὐτῶν τῶν δύο ἀνθρωπολογιῶν μπορεῖ νὰ συμβάλει οὐσιαστικὰ στὴ θεμελίωση ἑνὸς γόνιμου διαθρησκειακοῦ διαλόγου συμφιλίωσης, ποὺ θὰ προάγει τὴν κατανόηση τοῦ ἀνθρώπου ὡς σημείου συνάντησης θείας καὶ κτιστῆς πραγματικότητας.
Ὁ Πρεσβύτερος π. Γεώργιος Ἰωσηφίδης ἀνέπτυξε «Στοιχεῖα ὀρθοδόξου Χριστολογίας στὸ βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, ῾῾Ὁ Κύριος τῆς Δόξης῾῾», φωτίζοντας χριστολογικὰ ζητήματα.
Ἀκολούθησε συζήτηση καὶ διάλειμμα καὶ ἕνα γεῦμα μὲ τοὺς συνέδρους. Τὸ ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου ἐτελέσθη ἡ ἀκολουθία τοῦ μεγάλου Ἑσπερινοῦ, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Καστορίας κ. Καλλινίκου. Μετὰ τὸν Ἑσπερινὸ στὸν Ἱερὸ Μητροπολιτικὸ Ναό, διεξήχθη ἡ Δ’ Συνεδρία μὲ 12/λεπτες εἰσηγήσεις μεταπτυχιακῶν καὶ φοιτητῶν:
Tamaz Gibishvili: «Τὸ ἔργο τοῦ καθηγητῆ Ἰωάννου Φουντούλη «Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικὰς ἀπορίας» ἀποτελεῖ ἀξιόλογο συνδυασμὸ ἐπιστημονικῆς θεμελίωσης καὶ ποιμαντικῆς διακονίας, καλύπτοντας 38 ἔτη λειτουργικῆς ἔρευνας. Μὲ 600 ἐρωταποκρίσεις σὲ λειτουργικὰ ζητήματα προσφέρει πολύτιμη καθοδήγηση σὲ κληρικούς, λαϊκοὺς καὶ θεολόγους καὶ ἔχει ἀποκτήσει οἰκουμενικὴ ἐμβέλεια μέσῳ μεταφράσεων, ἰδίως τῆς πρόσφατης ἀγγλικῆς ἔκδοσης. Ἡ προοπτικὴ τοῦ ἔργου διαφαίνεται στὴ συμβολή του στὴν ἐνίσχυση τῆς λειτουργικῆς αὐτοσυνειδησίας τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, ἱστορικῶν καὶ νεοσύστατων, ἀλλὰ καὶ στὴν ἀνάγκη περαιτέρω μεταφράσεων. Ἔτσι, ἀναδεικνύεται σὲ διαχρονικὸ σημεῖο ἀναφορᾶς γιὰ τὴν παράδοση, τὴν ἑνότητα καὶ τὴ ζωντανὴ ἐμπειρία τῆς Ὀρθοδοξίας.
Βασίλειος Μπαμίχας: Ἡ ἄφιξη τοῦ ἑλληνοαμερικανοῦ ἱερέως π. Ἰωάννου Ρωμανίδου στὴν Ἑλλάδα τὴν δεκαετία τοῦ ’60 καὶ ἡ κατάθεση τῆς διδακτορικῆς τοῦ διατριβῆς μὲ θέμα «Τὸ προπατορικὸν ἁμάρτημα» ἀνέτρεψε τὰ θεολογικὰ κατεστημένα καὶ μὲ τρόπο εἰλικρινῆ καὶ ἀπολογητικὸ ἐπανέφερε τὴν ἑλληνικὴ θεολογία τοῦ 20οῦ αἰῶνα στὴν γνήσια πατερικὴ κατανόηση τῆς πτώσεως ὡς μίας ἀπάτης τοῦ διαβόλου, τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου ὡς μίας ἀσθένειας τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως καὶ τῆς σωτηρίας ὡς τῆς θεραπείας τῆς νοσηρῆς καὶ ἰδιοτελοῦς ἀγάπης τοῦ ἀνθρώπου. Ἕνα ἐγχειρίδιο κλασσικὸ καὶ θεμελιῶδες γιὰ τὴν ὀρθὴ ἐρμηνεία τῆς ἐκκλησιαστικῆς διδασκαλίας περὶ τοῦ ἀρχικοῦ καὶ τελικοῦ προορισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου, τὸ ὁποῖο δικαίως «τέμνει» τὴν σύγχρονη θεολογία σὲ «πρὸ-ρωμανιδικὴ» καὶ «μέτα-ρωμανιδική».
Γεώργιος Κωνσταντινίδης (μεταπτυχιακὸς φοιτητής): Ὁ εἰσηγητὴς παρουσίασε τὴ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ περὶ ψυχῆς, ἀναδεικνύοντας τὸν θεολογικό, ἀνθρωπολογικὸ καὶ σωτηριολογικό της χαρακτῆρα. Ὁ Παλαμᾶς, ἐκφραστὴς τῆς ἐμπειρικῆς θεολογίας τῆς Ἐκκλησίας, περιγράφει τὴν ψυχὴ ὡς ἑνιαία ἀλλὰ πολυδύναμη, μὲ κεντρικὴ δύναμη τὸν νοῦ, ὁ ὁποῖος καλεῖται νὰ ἡγεῖται τοῦ παθητικοῦ μέρους. Ἡ πτώση ἀλλοιώνει τὴ φυσικὴ τάξη, ἐνῷ ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς ἐπιτυγχάνεται διὰ τῆς θείας Χάριτος, τῆς νοερᾶς προσευχῆς καὶ τῆς μυστηριακῆς ζωῆς. Ἡ θέωση κατανοεῖται ὡς μεταμόρφωση ὁλόκληρου τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέθεξη τοῦ ἀκτίστου φωτός, ἀποκαλύπτοντας τὴν ἀληθινὴ ἀνθρώπινη ταυτότητα: τὴν πορεία ἀπὸ τὸ «κατ’ εἰκόνα» στὸ «καθ’ ὁμοίωσιν».
Πρεσβύτερος π. Μιχαὴλ Ἀϊτας (μεταπτυχιακὸς φοιτητής): «Εὐχαριστιακὴ διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Φιλοκαλικῆς Ἀναγέννησης».
Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Καστορίας κ. Καλλίνικος συνόψισε τά πρῶτα πορίσματα τοῦ Β´ Θεολογικοῦ Σεμιναρίου Καστοριᾶς, τά ὁποῖα θά ἐκδοθοῦν μαζί μέ τά Πρακτικά, καί εὐχαρίστησε ὅλους ὅσοι βοήθησαν ποικιλοτρόπως στήν πραγματοποίησή του.
Συγκεκριμένα ὁ Σεβασμιώτατος εἶπε:
«Εὐχαριστίες γιά τό Β´ Θεολογικό Σεμινάριο Καστοριᾶς
Μετά τόν Ἐνανθρωπήσαντα Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ καί τήν Ἁγία μας Ἐκκλησία, αἰσθάνομαι τήν ἀνάγκη νά εὐχαριστήσω καί τά πρόσωπα πού βοήθησαν στήν πραγματοποίηση τοῦ Β´ Θεολογικοῦ Σεμιναρίου Καστοριᾶς.
Νά εὐχαριστήσω τό Τμῆμα Ποιμαντικῆς Θεολογίας καί Χριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ τοῦ ΑΠΘ καί εἰδικότερα τούς Καθηγητές κ. Βασίλειο Τσίγκο, κ. Ἀπόστολο Κραλίδη καί κ. Συμεών Πασχαλίδη, μέ τήν συνεργασία τῶν ὁποίων πραγματοποιήθηκε τό Σεμινάριό μας.
Νά εὐχαριστήσω τούς ὁμιλητές μας:
Τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο Πολυστύλου κ. Σωφρόνιο, τούς Ἁγιορεῖτες Ἱερομ. π. Θεοφάνη Σταυρονικητιανό καί π. Ἐπιφάνιο Γρηγοριάτη, τούς τρεῖς Καθηγητές πού προαναφέραμε κ. Βασίλειο Τσίγκο, κ. Ἀπόστολο Κραλίδη καί κ. Συμεών Πασχαλίδη, τόν Ἀρχιμανδρίτη π. Χερουβίμ Τσίνογλου, τόν π. Γεώργιο Ἰωσηφίδη, τόν ἀρχαιολόγο κ. Ἰωάννη Σίσιου, τόν Σύμβουλο τῶν Θεολόγων κ. Νικόλαο Ματθαίου, τήν παιδαγωγό κ. Παναγιώτα Μπάρδου. Τούς μεταπτυχιακούς φοιτητές Tamaz Gibishvili, Βασίλειο Μπαμίχα, Γεώργιο Κωνσταντινίδη καί Πρεσβύτερο Μιχαήλ Ἄιτα.
Τούς προεδρεύσαντες στίς τέσσερεις Συνεδρίες: π. Στέφανο Σχοινᾶ, κ. Ἐμμανουήλ Κουτσιαύτη, κ. Συμεών Πασχαλίδη.
Νά εὐχαριστήσω τήν Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Μαυριωτίσσης.
Τόν Καθηγούμενο Πανοσιολογιώτατο Ἀρχιμανδρίτη π. Νεκτάριο Κακουλίδη καί τό περί αὐτόν Ἡγουμενοσυμβούλιο, τούς Πανοσιολογιωτάτους Ἀρχιμανδρίτες π. Στέφανο Σχοινᾶ καί π. Παῦλο Λαζόγκα. Ἐκ τῶν ὁποίων ὁ νεώτερος, ὁ π. Παῦλος, εἶχε τόν κόπο τοῦ συντονισμοῦ τῆς ὀργάνωσης.
Τόν Γενικό Ἀρχιερατικό Ἐπίτροπο π. Ἐλευθέριο Συτιλίδη καί ὅλους τούς συνεργάτες μου στά Γραφεῖα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως γιά τήν διεκπεραίωση τῶν ὑποθέσεων σχετικά μέ τό Σεμινάριο.
Τόν Ἀρχιμανδρίτη π. Παντελεήμονα Δόνες καί τόν Ἱεροδιάκονο π. Νικόδημο Προβατίδη, πού ἐργάσθηκαν κοπιαστικά γιά τήν προετοιμασία καί τήν λειτουργία τοῦ Σεμιναρίου.
Εὐχαριστῶ τίς δύο Ἐνορίες τῆς Καστοριᾶς, τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου καί Ἁγίου Γεωργίου, οἱ ὁποῖες συντηροῦν τά ἀρχαῖα Ναΰδρια τῆς Καστοριᾶς. Τούς Ἐφημερίους τους, Ἀρχιμ. π. Στέφανο Σχοινᾶ, π. Μιχαήλ Λιανό καί π. Χρῆστο Μεσημέρη.
Εὐχαριστῶ τίς οἰκογένειες πού φροντίζουν τά συγκεκριμένα τέσσερα Ναΰδρια πού χρησιμοποιήσαμε γιά τίς ἱερές Ἀκολουθίες καί τίς συνεδριάσεις τοῦ Σεμιναρίου:
Τοῦ Παρεκκλησίου τῶν Ταξιαρχῶν Ἀπόζαρι, οἰκογένεια Γεωργίου Τόμου.
Τοῦ Παρεκκλησίου τῶν Ἁγίων Τριῶν, οἰκογένεια Μαίρης Μωϋσίδου.
Τίς ἐθελόντριες καί ἐθελοντές πού βοήθησαν στήν προετοιμασία τοῦ Συνεδρίου, τίς Γυναῖκες τῆς ἀγάπης καί τούς Νέους
Τούς Ἱεροψάλτες μας
Τό Γραφεῖο Τύπου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, μέ ὑπευθύνους τόν π. Παῦλο Λαζόγκα καί τόν κ. Σπυρίδωνα Ἀσημακόπουλο.
Τόν Ραδιοφωνικό μας Σταθμό «Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος» καί τόν ὑπεύθυνό του κ. Εὐάγγελο Παπαδόπουλο.
Τέλος εὐχαριστῶ καί ὅλους τούς συμμετέχοντες, φοιτητές, μεταπτυχιακούς, νέους, ἁπλούς πολίτες, πού ἔδειξαν ἐνδιαφέρον καί παρακολούθησαν τίς ἐργασίες τοῦ Σεμιναρίου».
*
Τὸ Σεμινάριο ὁλοκληρώθηκε τὴν Κυριακὴ 16 Νοεμβρίου μὲ Θεία Λειτουργία στὸν Ἱερὸ Μητροπολιτικὸ Ναὸ Καστοριάς. Κατὰ τὴν Θεία λειτουργία ἱερούργησε ὁ Μητροπολίτης κ. Καλλίνικος, κηρύττοντας τόν θεῖο λόγο.
Τὸ Β΄ Θεολογικὸ Σεμινάριο Καστοριᾶς, ἀφιερωμένο στὴν Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἔκλεισε τὶς ἐργασίες του μὲ θεολογικὴ καρποφορία. Ἡ Καστοριά, πόλη βυζαντινῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μνήμης, ἔγινε γιὰ τρεῖς ἡμέρες χῶρος ζώσης ἐκκλησιαστικῆς ἐμπειρίας, ὅπου ὁ λόγος τῶν εἰσηγητῶν συνδέθηκε ἀδιάῤῥηκτα μὲ τὴ λειτουργικὴ καὶ μυστηριακὴ πράξη, ὑποδεικνύοντας ὅτι ἡ ὀρθόδοξη θεολογία εἶναι πρωτίστως βίωμα, τό ὁποῖο καταγράφεται καί ἐπιδέχεται στήν συνέχεια τήν ἀκαδημαϊκὴ συστηματοποίηση.
Εἴθε τὸ κεντρικὸ μήνυμα, ὅτι ἡ θεολογία εἶναι ἡ ὑπόσταση τῆς ζωῆς μας, νά καρποφορήσει τήν θεολογική καλλιέργεια τῶν ἀνθρώπων καί νά δώσει καί ἄλλα Θεολογικά Σεμινάρια στήν πόλη μας.
ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ
ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΗ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ
