«Ο Καζαντζάκης, μέσα από σατιρική αφήγηση, παρουσιάζει τον Αλλάχ να δημιουργεί τον Ρωμιό και να μετανιώνει για το δημιούργημά του, ενώ οι Ρωμιοί συνεχίζουν να υπερτερούν σε δοκιμασίες και συγκρούσεις. Το κείμενο λειτουργεί ως συμβολική απεικόνιση της αντιφατικής, ατίθασης και ανθεκτικής φύσης του Ελληνικού χαρακτήρα.» (Παράφραση γνωστού σατιρικού αποσπάσματος του Καζαντζάκη)
«Μια μέρα ο Αλλάχ βρέθηκε μπόσικος, έπιασε φωτιά και κοπριά κι έπλασε το Ρωμιό. Μα ευτύς, ως τον είδε, το μετάνιωσε.
Είχε ένα μάτι ο αφιλότιμος που τρυπούσε ατσάλι. «Τι να γίνει τώρα, μουρμούρισε ο Αλλάχ, την έπαθα.
Ας πιάσω να κάμω τώρα τον Τούρκο, να σφάξει το Ρωμιό, να βρει ο κόσμος την ησυχία του.»
Και ευτύς, χωρίς να χασομεράει, βάνει σ’ ένα ταψί τον Τούρκο και το Ρωμιό να παλέψουν.
Πάλευαν, πάλευαν ως το βράδυ, κανένας δεν έριχνε το κάτω τον άλλον Μα ευτύς, ως σκοτείνιασε, βάνει ο άτιμος Ρωμιός τρικλοποδιά, κάτω ο Τούρκος!
« Ο διάολος θα με πάρει, μουρμούρισε ο Αλλάχ, την έπαθα πάλι. Τούτοι οι Ρωμιοί θα φάνε τον κόσμο, πάνε οι κόποι μου χαμένοι… Τι να κάμω;»
Ολονύχτα δεν έκλεισε μάτι ο κακομοίρης, μα το πρωί, πετάχτηκε απάνω και χτύπησε τις χερούκλες του:
«Βρήκα βρήκα» φώναξε. Έπιασε πάλι φωτιά και κοπριά, κι έφτιαξε έναν άλλο Ρωμιό, και ους έβαλε στο ταψί να παλέψουν
. Άρχισε το πάλεμα. Τρικλοποδιά ο ένας, τρικλοποδιά κι ο άλλος. Μπηχτές ο ένας, μπηχτές κι ο άλλος. Μπαμπεσιά ο ένας, μπαμπεσιά κι ο άλλος… Πάλευαν, πάλευαν, έπεφταν, σηκώνουνταν, πάλευαν πάλι, ξανάπεφταν, ξανασηκώνουνταν, πάλευαν… Κι ακόμα παλεύουν!
Κι έτσι ο κόσμος βρήκε την ησυχία του…!»
<<Ο Χριστός ξανασταυρώνεται >>
Στο σατιρικό απόσπασμα του Καζαντζάκη, η δημιουργία του Ρωμιού και η πάλη του με τον Τούρκο λειτουργεί ως συμβολικό αφήγημα για την αντιπαλότητα και τις συγκρούσεις μεταξύ των ίδιων των Ελλήνων. Ο Ρωμιός, ανθεκτικός και πεισματάρης, ξεπερνά κάθε δυσκολία και συνεχίζει να αγωνίζεται, δείχνοντας ότι οι διαφορές και οι εσωτερικές αντιθέσεις δεν σβήνουν, αλλά συνυπάρχουν με την αδυσώπητη επιμονή και την εφευρετικότητα του ελληνικού χαρακτήρα. Το κείμενο μας υπενθυμίζει ότι η αέναη πάλη και η αντιπαλότητα είναι κομμάτι της ιστορικής και πολιτισμικής ταυτότητας του ελληνισμού.
”Νίκος Καζαντζάκης”
