Ένα σπουδαίο έργο, η συντήρηση της Χάρτας του Ρήγα μόλις ολοκληρώθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και το κειμήλιο αποδόθηκε πλέον στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, αφού είχε υποστεί μεγάλες φθορές.
Πρόκειται για ένα από τα περίπου εκατό σωζόμενα αντίτυπα στην Ελλάδα και το εξωτερικό και ανήκε στον Θεόφιλο Καΐρη (1784-1853), κορυφαίο ανδριώτη διαφωτιστή, ο οποίος το είχε αποκτήσει κατά την παραμονή του στη Σμύρνη.
Να σημειωθεί μάλιστα, ότι αυτό το αντίτυπο, που προέρχεται από τις συλλογές της Καϊρείου βιβλιοθήκης της Άνδρου, μαζί με άλλα 16 έχουν κηρυχθεί ως μνημεία από το υπουργείο Πολιτισμού, τα έτη 1997 και 1998.
 |
| Οι δύο συντηρήτριες του Βυζαντινού Μουσείου Ιωάννα Στεφανή και Άρτεμις Καμπουράκη με τη Χάρτα του Ρήγα |
Το έργο της αποκατάστασης έφεραν σε πέρας οι κυρίες Ιωάννα Στεφανή και Άρτεμις Καμπουράκη στο Εργαστήριο Συντήρησης Χειρογράφων, Εντύπων και Χάρτινων Έργων Τέχνης του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου έχοντας παραλάβει τη Χάρτα σε κακή κατάσταση.
Κατ΄αρχάς λοιπόν τα φύλλα της αποκολλήθηκαν από το λινό ύφασμα, στο οποίο ήταν επικολλημένα, και στη συνέχεια συντηρήθηκαν ξεχωριστά. Ακολούθησε η επανασύνδεσή τους και η υποστήριξή τους σε πολυεστερικό ύφασμα μη υφασμένο. Τέλος η Χάρτα τοποθετήθηκε σε ξύλινο τελάρο και κορνίζα κατάλληλη για το μέγεθός της.
Η Χάρτα του Ρήγα είναι ένας μνημειακής κλίμακας δωδεκάφυλλος χάρτης, συνολικών διαστάσεων 2×2,10 μ. Φιλοτεχνήθηκε από τον λιθογράφο Franz Müller και τυπώθηκε σε 1.220 αντίτυπα στη Βιέννη, στο τυπογραφείο των αδερφών Μαρκίδη-Πούλιου. Τα αντίτυπα είχαν διατεθεί στη Βιέννη, τη Σμύρνη, το Βουκουρέστι και το Ιάσιο ενώ ένα μέρος τους, 296 συγκεκριμένα είχαν κατασχεθεί κατά τη σύλληψη του Ρήγα στην Τεργέστη.
Πρόκειται, όπως είναι γνωστό για το κορυφαίο χαρτογραφικό έργο της προεπαναστατικής Ελλάδας και ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Η Χάρτα υπήρξε μία από τις δημιουργίες του Ρήγα Βελεστινλή (1757-1798) την εποχή που ο πρωτοπόρος έλληνας στοχαστής επικέντρωσε την επαναστατική του ορμή σε μία σειρά εκδόσεων που στόχευαν στην αφύπνιση των Ελλήνων και των άλλων κατοίκων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Τυπώθηκε το 1796/7, λίγους μήνες πριν από τη σύλληψη και τη δολοφονία του.
Η Χάρτα αποτελεί προεικόνιση του κράτους, που ο Ρήγας οραματιζόταν: της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η Ελλάδα της Χάρτας του Ρήγα περιλαμβάνει έτσι, τμήματα της Βαλκανικής Χερσονήσου και της Δυτικής Μικράς Ασίας, όπως αυτά ορίζονται από τον άξονα Καστελόριζου-εκβολών του Δούναβη στα ανατολικά, τον Δούναβη στα βόρεια, την Αδριατική και το Ιόνιο στα δυτικά και το Λιβυκό πέλαγος στα νότια.
Γι΄αυτό άλλωστε ήταν ένα συμπληρωματικό εργαλείο για τον αγώνα του Ρήγα. Τα αντίτυπά της προορίζονταν να εξοπλίσουν βιβλιοθήκες, ώστε να εδραιωθεί η αίσθηση του ιστορικού χώρου του Ελληνισμού και έτσι έγινε, παρ΄ότι ο δημιουργός της δεν ήταν πλέον εν ζωή.
.
