Μία από τις θρησκευτικές παραδόσεις των Ποντίων που σώζονται μέχρι σήμερα είναι το ταφικό έθιμο την Κυριακή του Θωμά Πάνω στις ταφόπλακες στρώνουν τραπεζομάντιλα, τοποθετούν κόκκινα αυγά, μεζέδες, γλυκά, κρασί και όλοι μαζί περιμένουν τον ιερέα να τελέσει τρισάγιο..
Οι συγγενείς κερνούν όσους βρεθούν στο νεκροταφείο, τα γέλια πάνε και έρχονται. Κάποιοι στήνουν και κανονικά τραπέζια όπως θα έκαναν και στο σπίτι τους.
Γιατί όμως γίνεται το έθιμο αυτό;
Την Κυριακή του Θωμά κυρίως, και σε μερικές περιοχές τη Δευτέρα του Πάσχα, οι Πόντιοι τρώνε πάνω στους τάφους τιμώντας με αυτόν τον τρόπο τους νεκρούς τους.
Γιατί το κάνουν όμως; Τι συμβολίζει αυτό το ταφικό έθιμο; Πρόκειται τελικά για γιορτή ή για μια μακάβρια συνεύρεση; Για τους Πόντιους είναι γιορτή, κι ας κοσσαράζουν (ανατριχιάζουν) οι υπόλοιποι. Πρόκειται για την αμέσως επόμενη Κυριακή από το Πάσχα (γνωστή ως Αντίπασχα) και ουσιαστικά σπεύδουν να γιορτάσουν το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης, παρέα με τους δικούς τους αποθανόντες.
Χωρίς καμία άλλη παραλλαγή, πλην της ημέρας που γίνεται το έθιμο, σε Πρωτοχώρι και Λευκόβρυση Κοζάνης, Μεσιανό Πέλλας, Κομοτηνή, Σάπες Ροδόπης και Πρόχωμα Θεσσαλονίκης αναβιώνει τη δεύτερη μέρα του Πάσχα. Αν και το έθιμο είναι γνωστό κυρίως από την τέλεσή του στο νεκροταφείο των Σουρμένων, πραγματοποιείται οπουδήποτε υπάρχουν ποντιακοί τάφοι. Για παράδειγμα, στο Νεκροταφείο Αναστάσεως στη Δραπετσώνα… εκεί οι Πόντιοι κατέχουν μνήματα σ’ ένα συγκεκριμένο σημείο.
Έτσι το έμαθαν από τους προγόνους στον Πόντο, έτσι ήρθε και στην Ελλάδα. Στο Θρυλόριο Κομοτηνής το έθιμο γίνεται ανήμερα του Αγίου Πνεύματος.
