Τα Επτάνησα, τόπος έμπνευσης επικών Ομηρικών εξιστορήσεων, σημαντική κοιτίδα Ελληνικού Πολιτισμού και γενέτειρα του Ελληνικού Διαφωτισμού, επανενώνονται επισήμως με τη μητέρα Ελλάδα.
Και γίνονται η πρώτη περιοχή που ενσωματώνεται στον εθνικό κορμό μετά την ολοκλήρωση της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Από το 1800 έως το 1807, τα Ιόνια νησιά είχαν συγκροτήσει το πρώτο αυτόνομο κράτος με Έλληνες κατοίκους, την επονομαζόμενη Ιόνιο Πολιτεία. Το 1807, τα Ιόνια πέρασαν στη σφαίρα επιρροής της Αυτοκρατορικής Γαλλίας και στη συνέχεια της Αγγλίας.
Τα Επτάνησα, έζησαν κάτω από την Ενετική κυριαρχία από τον 15ο ως τα τέλη του 18ου αιώνα και δε γνώρισαν ποτέ τουρκική κατοχή. Επί Ενετοκρατίας, αποτέλεσαν καταφύγιο του Τουρκοκρατούμενου Ελληνισμού και έγιναν το χωνευτήρι της γόνιμης αλληλεπίδρασης στοιχείων Ανατολής και Δύσης, απ’ όπου «ξεπήδησε ένα κοινό νέο πνεύμα που έμελλε να εκφρασθεί μ’ όλες τις μορφές της τέχνης: την αρχιτεκτονική, την ποίηση, τη μουσική, το θεατρικό λόγο, τη ζωγραφική». Ο πολιτισμός τους, πλούσιος σε μορφές και πληθωρικός σε έργα, αποτελεί την έκφραση μίας πολύχρονης και πολυκύμαντης ιστορικής περιόδου.
Λίγο καιρό πριν την ίδρυση της Επτανήσου (ή Ιονίου) Πολιτείας, με τη συμμετοχή των νησιών του Ιονίου, με πρωτεύουσα την Κέρκυρα, και συγκεκριμένα το 1797, οι Ενετοί αποχώρησαν από το νησί και αυτό πέρασε στα χέρια των Ριζοσπαστών Γάλλων, οι οποίοι έκαψαν δημοσίως τη Χρυσόβιβλο των Ευγενών, το επονομαζόμενο και ως “Libro D’oro”.
Μόλις δύο χρόνια αργότερα, τα Επτάνησα περνούν στα χέρια των Ρωσοτούρκων, οι οποίοι με τη σειρά τους μένουν μόνο για ένα χρόνο.
Το 1800 η Ρωσία και η Τουρκία υπογράφουν τη συνθήκη, σύμφωνα με την οποία αναγνωρίζουν τα νησιά του Ιονίου ως αυτόνομο κράτος.
Τότε, ιδρύεται η Ιόνιος Πολιτεία με δική της σημαία και βουλή (Ιόνιος Βουλή).
Αυτή ήταν και η πρώτη φορά που μέρος του ελληνικού λαού κέρδισε το δικαίωμα να κυβερνάται από μόνο του μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Τότε ιδρύθηκε και η πρώτη Ιόνιος Ακαδημία.
Με το ξέσπασμα του ρωσοτουρκικού πολέμου, η Ιόνιος Πολιτεία τάσσεται με τους Ρώσους, οι οποίοι τελικά θα ηττηθούν. Έτσι, τα Επτάνησα περνούν και πάλι στην κατοχή των Γάλλων για οχτώ χρόνια, στην διάρκεια των οποίων χτίστηκε και το Λιστόν στην Κέρκυρα, πιστή αντιγραφή της οδού Ριβολί του Παρισιού.
Στα 1815 με την ίδρυση του Ενωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων, τα Επτάνησα τίθενται υπό Αγγλική προστασία.
Όλα αυτά τα χρόνια γίνονται πολλές προσπάθειες από τους Επτανήσιους για ανεξαρτητοποίηση των νησιών και ένωση τους με την υπόλοιπη (απελευθερωμένη από το 1827) Ελλάδα.
Τελικά, το 1863 υπογράφτηκε στο Λονδίνο συνθήκη των μεγάλων δυνάμεων, στην οποία η Αγγλία παραιτείται από την προστασία των Ιόνιων νήσων.
Εν τέλει, στις 21 Μαΐου του 1864, τα Επτάνησα εντάσσονται επισήμως στην Ελλάδα. Το τότε ελληνικό κράτος με την μηδαμινή εμπειρία και υποδομή προσπαθεί να πάρει όσο το δυνατόν περισσότερα από τα Ιόνια νησιά με την πλούσια παράδοση, ιστορία, εμπειρία και πολιτισμό.
